หลายคนน่าจะเคยมีประสบการณ์ดูภาพยนตร์ ที่ตัวละครหันมาสบตาเพื่อพูดคุยกับคนดู ราวกับรับรู้ถึงตัวตนของเราที่นั่งอยู่หน้าจอ นี่เป็นเทคนิคทางภาพยนตร์ที่เรียกว่า “การทำลายกำแพงที่ 4”
อะไรคือกำแพงที่ 4 ของภาพยนต์ ?
คำว่ากำแพงที่ 4 เริ่มต้นมาจากการแสดงละครเวที ซึ่งเป็นการแสดงที่อยู่ในโรงละคร ที่จะมีกำแพงอยู่ด้านซ้าย , ขวา และด้านหลังของเวทีการแสดง ส่วนด้านหน้าคือกำแพงล่องหนที่กั้นระหว่างโลกบนเวทีกับผู้ชม ก็คือกำแพงที่ 4 ของละครเวที
การทำลายกำแพงที่ 4 คือการที่ตัวละครบนเวทีหันมาสื่อสารกับคนดูโดยตรง
ซึ่งเทคนิค Break The fourth Wall ก็ถูกใช้ในสื่อตั้งแต่วรรณกรรม , ภาพยนตร์ , การ์ตูน หรือแม้แต่วิดีโอเกม
ในประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ เทคนิค Break The fourth Wall ถูกใช้ครั้งแรกเมื่อ 100 ปีก่อน กับภาพยนตร์เรื่อง The Great Train Robbery ในปีคศ. 1903 โดยผู้กำกับ Edwin S. Porter เป็นภาพยนตร์เงียบความยาว 12 นาที เรื่องราวเกี่ยวกับการปล้นรถไฟและการตามจับโจรที่ปล้นในยุคคาวบอย โดยในฉากสุดท้ายของเรื่อง หัวหน้าโจรถือปืนและหันเข้าหากล้องก่อนจะลั่นไก เหมือนเป็นการยิงใส่ผู้ชม สร้างความตื่นตาตื่นใจให้กับคนดูในยุคนั้นอย่างมาก เพราะยังแยกไม่ออกว่าอันไหนคือภาพจริงหรือภาพหนัง โดย The Great Train Robbery ยังเป็นภาพยนตร์เล่าเรื่อง (Narrative film) เรื่องแรกของโลก และเป็นภาพยนตร์เรื่องแรกที่ใช้เทคนิคการตัดต่อแบบตัดสลับ (Cross Cutting) สร้างความแปลกใหม่และเป็นต้นแบบให้กับภาพยนตร์ในยุคต่อมา
สำหรับเทคนิค Break The fourth Wall เป็นได้ทั้งการอธิบายเนื้อหาของภาพยนตร์ และแสดงความรู้สึกนึกคิดของตัวละคร
อย่างในภาพยนตร์ Deadpool ที่ตัวละคร Wade Wilson พูดคุยกับผู้ชมตลอดทั้งเรื่อง สร้างความแปลกใหม่ให้กับหนังซุเปอร์ฮีโร่อีกด้วย นอกจากนี้ยังมีหนังอีกหลายเรื่องที่ใช้เทคนิคเดียวกัน เช่น Annie Hall (1977) , Ferris Bueller’s Day Off (1986) , Fight Club (1999) , The Wolf of Wall Street (2013) และ Goodfellas (1990) ที่ผู้กำกับ Martin Scorsese ได้ใส่ฉากยิงปืนใส่กล้องเพื่อเป็นการเคารพ The Great Train Robbery เอาไว้ในตอนจบของเรื่อง
แม้การทำลายกำแพงที่ 4 หรือ Break The fourth Wall เป็นเทคนิคทางภาพยนตร์ที่ถูกคิดค้นมานานกว่า 100 ปีแล้ว แต่ถ้าถูกนำมาใช้อย่างถูกจังหวะและเหมาะสมกับเนื้อหา ก็ช่วยเพิ่มมิติให้กับการแสดง และเพิ่มความบันเทิงให้กับผู้ชมได้ด้วย
ถ้าอ่านมาถึงตรงนี้แล้ว คุณน่ะ..คนที่กำลังอ่านโพสต์นี้อยู่ พอจะนึกหนังเรื่องไหนออกอีกรึเปล่า?
ที่ใช้เทคนิค Break The fourth Wall พิมพ์มาบอกในคอมเม้นได้เลยนะ
