“ชาติพันธุ์และป่าไม้” สิทธิที่ถูกละเลยของคนชายขอบ

ความไม่เป็นธรรมนี้ ผลักดันให้นักวิจัยและทนายความอิสระ เลาฟั้ง บัณฑิตเทอดสกุล พยายามศึกษาคำอธิบายในปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น และหวังลึกๆ ว่างานที่ตนเองกำลังศึกษานั้น อาจเป็นส่วนหนึ่งให้สังคมได้เข้าใจต่อกลุ่มคนชาติพันธุ์บนพื้นที่สูงที่ต้องโทษในคดีป่าไม้ เพื่อให้เห็นปัญหาการเข้าไม่ถึงสิทธิทางกฎหมาย  ตลอดไปจนถึงการอธิบายในสิ่งที่สังคมไทยมักเข้าใจว่า ชาวเขาเป็นต้นเหตุของการตัดไม้ทำลายป่า

“การที่เราจะตั้งหลักต่อสู้กับคดีบุกรุกพื้นที่ป่าไม้แบบนี้ แม้ว่าเราจะสามารถพิสูจน์ได้ว่า เราไม่ได้มีเจตนาจะบุกรุกพื้นที่ป่าไม้ ในคำพิพากษา ก็จะพิพากษาไว้ว่ามีความผิดอยู่ดี หากจะพูดถึงภาพรวมของสิ่งที่ได้คนพบจากงานวิจัยนี้แล้วจะพบว่า กลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง ซึ่งมี 9-10 เผ่าอาศัยและทำมาหากินอยู่บนนั้น จะเผชิญปัญหาลักษณะเดียวกัน คล้ายกับเคสของครอบครัวตัวอย่างที่เราสัมภาษณ์นี้” นักวิจัยและทนายความอิสระ เลาฟั้ง บัณฑิตสเทอดสกุล กล่าว

“ภาพรวมของสิ่งที่ได้คนพบจากงานวิจัยนี้แล้วจะพบว่า กลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง ซึ่งมี 9-10 เผ่าอาศัยและทำมาหากินอยู่บนนั้น จะเผชิญปัญหาลักษณะเดียวกัน คล้ายกับเคสของครอบครัวตัวอย่างที่เราสัมภาษณ์นี้” นักวิจัยและทนายความอิสระ เลาฟั้ง บัณฑิตสเทอดสกุล กล่าว

งานวิจัยนี้ได้ทำการศึกษาโดยใช้แนวทางการวิเคราะห์ของทฤษฎีชาติพันธุ์แนววิพากษ์ มาปรับใช้เพื่อวิพากษ์ปัญหาความไม่เป็นธรรมต่อกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง ที่ถูกดำเนินคดีอาญาในข้อหาความผิดต่อกฎหมายป่าไม้ เพื่อวิเคราะห์ลักษณะปัญหาการเข้าถึงสิทธิในกระบวนการยุติธรรมทางอาญาของกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง