จะดีสักแค่ไหน หากได้ใช้วันหยุดพักผ่อนหย่อนใจ และค้นหาแรงบันดาลใจใหม่ในพื้นที่สีเขียวในเมืองหลวง ความร่มรื่นที่ยังคงรักษาไว้ในคลองบางมด ภาพสะท้อนของวิถีคนริมน้ำและชาวสวนส้มในอดีต อาจกระตุ้นไอเดียใหม่ ๆ ที่ช่วยเติมพลังใจให้แก่ผู้มาเยือนคลองแห่งนี้
- เส้นทางปั่นจักรยานริมน้ำที่ทอดยาวสุดสายตา วิวร่มไม้และวิถีชีวิตผู้คนริมสายน้ำ ก็เป็นความสวยงามที่เริ่มหาดูได้ยาก ด้วยความลงตัวของวิถีชีวิตและธรรมชาติแห่งนี้ ทำให้เกิดการรวมตัวกันในกลุ่มจักรยานเพื่อสร้าง 3C Project (Cycling – Canal – Community) หรือโครงการการพัฒนาพื้นที่ริมคลองเป็นทางจักรยาน เพื่อสรรค์สร้างการเดินทางและเศรษฐกิจชุมชนยั่งยืน
- กลุ่ม 3C Project ไม่ได้จำกัดเพียงแค่นักปั่นจักรยานเท่านั้น ยังเป็นการรวมตัวกันของชุมชนบางมด คนรักเมือง รักจักรยาน รักคลอง และนักวิจัย ที่อยากจะส่งต่อภาพประทับใจในวิถีริมคลองให้แก่คนภายนอกชุมชน ควบคู่ไปกับการพัฒนาชุมชนให้ยั่งยืน การศึกษาพื้นที่ของชุมชนคนบางมด แล้วร่วมกันพัฒนาและแต่งเติมพื้นที่ริมคลองให้เป็นพื้นที่สาธารณะด้วยงานศิลปะ กลายเป็นคลองสร้างสรรค์มีชีวิตชีวาที่คนในชุมชนก็ถูกใจ แถมยังเชื้อเชิญให้ผู้คนจากภายนอกเข้ามาพักผ่อนหย่อนใจได้ด้วย
นี่จะเป็นโครงการต้นแบบของในการท่องเที่ยวเสีเขียวที่ช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจชุมชน ที่ให้ทั้งความผ่อนคลาย ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้วิถีชีวิตริมน้ำ และเปิดโอกาสให้ให้พื้นที่ริมน้ำแห่งอื่น ๆ นำไปเป็นแนวทางในการพัฒนาชุมชนได้ด้วย และโอกาสนี้เอง บาบูนจะขออาสาพาชมความน่าสนใจที่แฝงอยู่ในชุมชนคลองบางมด
เส้นทางจักรยานริมคลอง
นอกจากจะได้ปั่นจักรยานพักผ่อนในพื้นที่ร่มรื่นริมคลองแล้ว ยังมีวิวของผู้คนที่มาใช้ชีวิตริมสายน้ำตลอดสองฝั่งคลอง มีร้านค้าและคาเฟ่ชุมชนที่ให้นั่งเล่นพักขา แถมมีงานศิลปะแฝงอยู่กับเส้นทางปั่นจักรยานที่สะดุดตา ดึงดูดให้บรรดานักปั่นได้หยุดแวะถ่ายรูปรายทางเป็นประจำ ด้วยความพิเศษที่รถยนต์เข้าไม่ถึงเส้นทางปั่นจักรยานนี้เอง ก็กลายเป็นเส้นทางที่นักปั่นมาลองสำรวจเส้นทางสีเขียวริมคลองที่มีครบครัน เป็นการปั่นที่ได้ทั้งสุขภาพ ได้ชมงานศิลป์ แถมได้ชมวิถีริมคลองอีกด้วย
ล่องเรือรับลม ชม 2 ฝั่งคลอง
ความน่าหลงใหลของการล่องเรือชมคลองแห่งนี้ คือการสัมผัสสายลมไปพร้อม ๆ กับได้ชมวิวธรรมชาติ ได้เห็นทั้งบ้านเรือนไม้ริมน้ำ วิวสวนผลไม้ที่รายล้อมบ้านเรือนริมฝั่งคลอง ได้เห็นชุมชนที่ยังคงใช้เรือสัญจรไปมาในคลองเส้นนี้ ประสบการณ์นั่งเรือนอกจากจะเพลิดเพลินกับวิวสวยงามที่ผ่านตาตลอดเส้นทางคลองแล้ว ยังชวนให้นึกย้อนไปถึงภาพผู้คนในอดีตที่ยังใช้เส้นทางน้ำเป็นเส้นทางสัญจรหลัก ความสนุกอีกอย่างในการล่องเรือ คือการแวะชมร้านค้าต่าง ๆ ที่ตั้งอยู่ติดคลองได้ด้วย
ขนมไข่ป้าลักษณ์
ถ้าพูดถึงขนมทานเล่น หรือทานคู่กับกาแฟขึ้นชื่อในย่านบางมด ต้องยกให้ร้านป้าลักษณ์เป็น 1 ในร้านแนะนำให้ลองชิม เพราะเป็นร้านขนมไข่สูตรโบราณที่เปิดกิจการมายาวนานกว่า 50 ปี นอกจากจะเน้นทำสดใหม่วันต่อวัน รสชาติขนมยังหวานมันอร่อยกำลังดีตามสูตรเฉพาะ ร้านหาได้ไม่ยากเพราะที่ตั้งอยู่ริมน้ำ ฝั่งตรงข้าม รร.บางมดตันเปาว์ และที่สำคัญคืออยู่ใกล้ ๆ กับสวนส้มบางมดที่หาได้ยากด้วย
สวนส้มบางมด
ส้มผลดก รถชาติดี ตำนานส้มแห่งบางมดที่กำลังจะหายไป ยังมีให้ชมและชิมได้ที่นี่ คุณลุงสมจิตร จุลมานะ เกษตรกรสวนส้มบางมดที่ใจรักในการทำสวนอายุกว่า 70 ปี ตั้งใจอนุรักษ์พันธุ์ “ส้มบางมด” ตำนานส้มที่เคยโด่งดังตั้งแต่ปี 2514 จนกระทั่งหลังเหตุการณ์น้ำท่วมปี 2526 ทำให้คุณภาพดินและน้ำไม่เหมือนเดิม ปลูกส้มไม่ได้ผลดีอีกต่อไป แม้ว่าชาวสวนส้มเหลือน้อยลงก็ตาม คุณลุงสมจิตรยังมุ่งมั่นดูแลสวนส้มแบบไม่เน้นกำไร ยังอยากทำต่อไปเรื่อย ๆ ตราบเท่าที่ยังทำไหวด้วยใจรัก ไม่ทอดทิ้งส้มบางมด
พิพิธภัณฑ์คลองบางมด
การร่วมมือกันของกลุ่ม 3C และชุมชนก่อให้เกิดเป็นศูนย์รวมเรื่องราวของชุมชนบางมด ของเด่นของดี พืชพรรณ และวิถีชีวิตริมฝั่งคลอง เป็นพิธีภัณฑ์ที่เปิดโอกาสให้โรงเรียนทั้งในชุมชนและนอกชุมชนสามารถเข้ามาทัศนะศึกษาเพื่อเรียนรู้วัฒนธรรม ตลอดไปจนถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรมในเส้นทางเลียบคลองบางมดที่มีทั้ง ศาลเจ้าแม่ทับทิม วัดพุทธบูชา มัสยิดสอนสมบูรณ์ และมัสยิดนูรุลหุดา ล้วนตั้งอยู่ในคลองบางมดได้อย่างกลมกลืน
เซฟติสท์ฟาร์ม
นอกจากจะนั่งพักผ่อนชมสวนเกษตรปลอดภัยแล้ว เซฟติสท์ฟาร์มยังเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการเกษตรริมคลองบางมด ที่เน้นการผลิตอาหารสดและปลอดภัย ให้ความสำคัญกับความหลากหลายทางชีวภาพด้วยการทำฟาร์มแบบเน้นใช้จุลินทรีย์ธรรมชาติ ไม่ใช้สารเคมี นอกจากนี้ฟาร์มเปิดโอกาสให้ผู้คนเข้ามาสัมผัสกับกิจกรรมการเกษตรสร้างสรรค์ เช่น ตกปลายกยอ หาปลาแบบวิถีริมคลอง เก็บผัก เล่นกีฬาทางน้ำ และการทำอาหารจากวัตถุดิบในฟาร์ม
โครงการ 3C (Cycling – Canal – Community) พยายามผลักดันให้เกิดการเชื่อมโยงระหว่างพื้นที่ริมคลองกับรถไฟฟ้า เพื่อให้ชุมชนริมคลองมีทางเลือกในการเดินทางไปโรงเรียน ไปทำงานโดยไม่ต้องพึ่งพารถยนต์ ซึ่งมีส่วนช่วยในการลดมลภาวะจากการเดินทางได้
“การพยายามเข้าใจพื้นที่ริมน้ำ การพาผู้คนเข้ามารู้จัก อาจจะเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้เกิดโมเดลใหม่ ๆ ที่ใช้ร่วมกับพื้นที่ริมน้ำแห่งอื่น ๆ ได้ ส่งเสริมเป็นการท่องเที่ยวเศรษฐกิจใหม่ของพื้นที่ริมน้ำในเมือง เป็นแหล่งเรียนรู้วิถีชีวิตริมน้ำ ทำให้ผู้คนกลับมาดูแลบ้านเรือนของตนเองอีกครั้ง เราจึงตั้งใจพัฒนาพื้นที่คลองบางมดเพื่อเป็นต้นแบบโมเดลเศรษฐกิจสีเขียว ที่ไม่ทอดทิ้งการเกษตร และสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชนดูแลบ้านของตนเองต่อไป ”
หนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้ง 3C Project ดร.กัญจนีย์ พุทธิเมธี คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการออกแบบ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี กล่าวอย่างอารมณ์ดี
