ไข่ มีประโยชน์มากทั้งโปรตีน ไขมัน แคลเซียม สารต้านอนุมูลอิสระ อาหารที่เรากินส่วนใหญ่ ก็อาจจะมีส่วนผสมของไข่ด้วย เช่น ไข่เจียว ไข่ดาว ไข่พะโล้ แม้แต่ขนมไทยหลายชนิดก็ใช้ไข่เป็นส่วนผสมหลัก
แล้วคนไทยทำไมกินไข่ไก่ มากกว่าไข่เป็ด?
หลังสงครามโลกครั้งที่ 1 แนวคิดเรื่องการกินอาหารให้ครบหมวดหมู่ ตามหลักโภชนาการแพร่หลายอย่างมาก มีบุคลากรทางการแพทย์ของไทย ได้รับทุนไปเรียนรู้วิชาการใหม่ ๆ เกี่ยวกับอาหารและโภชนาการ ที่กำลังตื่นตัวในสหรัฐอเมริกา และก็นำเอาความรู้เหล่านั้นมาสู่ภาคปฏิบัติในไทย
แต่หากย้อนกลับไปก่อนหน้าความนิยมในตัวไข่
ว่ากันว่า หม่อมเจ้าสิทธิพร กฤดากร เป็นผู้เลี้ยงไก่ไข่เป็นการค้าคนแรกในไทย เมื่อพ.ศ. 2464 หลังลาออกจากราชการมาประกอบอาชีพเกษตรกรที่บ้าน สมัยที่ท่านเลี้ยงไก่ที่ฟาร์ม ช่วง พ.ศ. 2465-2466 ไข่ไก่ที่ขายกันมักนำเข้าจากเมืองจีนและขายฟองละ 3 สตางค์ คุณภาพไข่ไม่ค่อยดี ใบเล็ก และเน่าเสียง่าย เนื่องจากการขนส่งไกล ที่มีคนยอมซื้อเพราะราคาถูก
แต่ไข่ไก่ของหม่อมเจ้าสิทธิพร จะมีคุณภาพดีกว่ามาก ขายอยู่ที่โหลละ 60, 45 และ 50 สตางค์ อย่างไรก็ตามคนไทยในสมัยนั้นยังไม่นิยมบริโภคไข่ ผู้ซื้อหลักๆ กลับจะเป็นชาวตะวันตกที่มีครอบครัวในไทย เพราะคนไทยส่วนใหญ่ชอบกินไข่เป็ดมากกว่า เพราะขนาดใหญ่กว่า ราคาถูก และหาง่ายกว่า ส่วนไข่ไก่ก็มักนิยมกินในกลุ่มผู้มีฐานะดี ไข่ที่นำเข้าจากจีนและไข่ไก่ในตลาดของไทยในขณะนั้นจะเรียกว่า “ไข่ใต้ถุนบ้าน” เก็บมาจากไก่ที่เลี้ยงไว้ และให้ไก่หาอาหารกินเองตามธรรมชาติ
ไม่มีค่าใช้จ่ายอะไรมาก จึงขายได้ในราคาถูก แต่ก็ต้องแลกด้วยเรื่องคุณภาพที่ไม่สามารถคุมได้ เดี๋ยวดี เดี๋ยวร้าย ในช่วงพ.ศ.2480 ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 ไทยส่งออกไข่ไปต่างประเทศจำนวนมาก และเมื่อเข้าช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ไข่กลายเป็นอาหารสร้างอนามัยของคนในชาติที่สำคัญ
เมื่อมีการเลี้ยงไก่กันมากขึ้น หลวงสุวรรณวาจกกสิกิจ ผู้ร่วมก่อตั้งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และอธิบดีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จึงเน้นให้คนไทย “กินไข่เป็นนโยบายสร้างชาติทางสร้างพลามัยของพลเมือง” ลดปัญหาไข่ล้นตลาด ในช่วงพ.ศ. 2490 ยังมีคำขวัญส่งเสริมการกินไข่ โดยสุวรรณวาจกกสิกิจ ว่า “กินไข่วันละฟองไม่ต้องหาหมอ (บ่อยๆ)”การส่งเสริมให้คนไทยกินไข่กันอย่างแพร่หลาย เกิดขึ้นชัดเจนในปี พ.ศ.2500 หลวงสุวรรณวาจกกสิกิจ เสนอกระทรวงศึกษาธิการ ช่วยสอนให้นักเรียนรู้จักกินไข่ สร้างนิสัยบริโภคไข่ให้ติดตัวไปชั่วชีวิต และเคยมีการเสนอให้มี “วันไข่” ในวันเด็กหรือวันอื่นๆ แต่โครงการนี้รัฐบาลไม่ได้นำไปทำ การกินไข่ไก่ของคนไทยนั้นก็เคยนิยมกินกับกาแฟ
ไข่เป็ดใช้แทนไม่ได้ เพราะมีกลิ่นคาวเกินไป ในสมัยนั้นร้านกาแฟมีขายไข่ไก่เกือบทุกร้านก็ว่าได้ ปี พ.ศ.2498 มีสถิติว่าพื้นที่กรุงเทพฯ และธนบุรีกินไข่กัน มากกว่าวันละ 15 ล้านฟอง ตั้งแต่ปีพ.ศ.2500 เป็นต้นมา ไข่ไก่ก็ได้รับความนิยมมากกว่าไข่เป็ดนั่นเอง
ไข่อยู่คู่กับคนไทยมานาน และทุกวันนี้ไข่ก็ยังได้รับความนิยมในการเอาไปทำอาหารกันหลาย ๆ บ้านก็คงมีไข่ติดตู้กับข้าวไว้ ใครหิวตอนดึกเมนูที่เบสิคที่สุดคงจะหนีไม่พ้นข้าวไข่เจียว หรือต้มมาม่าใส่ไข่ มีติดบ้านไว้อุ่นใจ เจียวไข่กินได้ทุกวัน
